STOCK MEANING

និយមន័យStock

          សន្លឹកហ៊ុន គឺជាចំណែកមួយនៃភាពជាកម្មសិទ្ធនៅក្នុងក្រុមហ៊ុន​ ហើយវាជាប្រភេទមូលប័ត្រមួយដែលក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មបានបោះផ្សាយ និងបញ្ជូនទៅលក់ក្នុងទីផ្សារហ៊ុន។​ ការបោះផ្សាយសន្លឹកហ៊ុនធ្វើឲ្យក្រុមហ៊ុនមានការកើនឡើងនូវមូលនិធិ ហើយការបោះផ្សាយនូវសន្លឹកហ៊ុននេះជួយឲ្យក្រុមហ៊ុនអាចទប់ស្កាត់នូវការកើនឡើងនៃបំណុល។​ សន្លឹកហ៊ុនបែងចែកជាពីរប្រភេទគឺ ភាគហ៊ុនធម្មតា(Common Stock) និងភាគហ៊ុនអាទិភាព (Preferred Stock) ដែលក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មភាគច្រើនបោះផ្សាយប្រភេទហ៊ុនទាំងពីរប្រភេទនេះទៅក្នុងផ្សារហ៊ុន។

      សន្លឹកហ៊ុនធម្មតា

ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្មជាច្រើនគៀរគរប្រមូលដើមទុនផ្ទាល់ ជាធម្មតាដោយការចេញផ្សាយសន្លឹកហ៊ុនធម្មតា ឬដោយប្រើប្រាស់មូលនិធិដែលបង្កើតឡើងក្នុងក្រុមហ៊ុន(ប្រាក់ចំណេញរក្សាទុក)។ គ្មានក្រុមហ៊ុនណាមួយអាចបង្កើតឡើងដោយគ្មានសន្លឹកហ៊ុនធម្មតាទេ ព្រោះសន្លឹកធម្មតាតំណាងឲ្យផលប្រយោជន៍របស់ម្ចាស់កម្មសិទ្ធនៅក្នុងក្រុមហ៊ុន។ ម្ចាស់ក្រុមហ៊ុននេះហើយ ដែលជាម្ចាស់សន្លឹកហ៊ុនធម្មតា មានន័យថាអ្នកគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនមានភារ:បង្កើនថ្លៃហ៊ុននីមួយៗនៃសន្លឹកហ៊ុនធម្មតា។ គ្រប់សាជីវកម្មទាំងអស់ ត្រូវចេញលក់នូវហ៊ុនធម្មតា ហើយភាគហ៊ុននៃហ៊ុនធម្មតាទាំងនេះតំណាងឲ្យកម្មសិទ្ធ (ភាពជាម្ចាស់) នៅក្នុងក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្ម។

      សន្លឹកហ៊ុនអាទិភាព

ភាគហ៊ុនអាទិភាព គឺជាមួលប័ត្រកូនកាត់រវាងភាគហ៊ុនធម្មតា និងសញ្ញាប័ណ្ណ។​  ហើយវាមានអាយុកាលមិនជាក់លាក់ និងទទួលបានការទូទាត់ភាគលាភថេរ ដែលស្រដៀងទៅនឹងសញ្ញាប័ណ្ណ។ ប៉ុន្តែវាក៏មានភាពខុសគ្នាសំខាន់ៗរវាងភាគហ៊ុនអាទិភាព និងសញ្ញាប័ណ្ណដែរ។ ទីមួយភាគហ៊ុនអាទិភាព គ្មានកាលវសានទេ។ ទីពីរ ដោយសារតែភាគហ៊ុនអាទិភាពគ្មានកាវសាន អ្នកទិញមិនបានទទូលកមវិញនូវតម្លៃចុះលើប័ណ្ណឡើយ។ ទីបី ភាគហ៊ុនអាទិភាពខុសពីសញ្ញាប័ណ្ណ កាខកខានមិនបានទូទាត់តាមកាលកំណតចំពោះភាគហ៊ុនអាទិភាព មិនធ្វើឲ្យក្រុមហ៊ុនធ្លាក់ក្នុងសភាពគ្មានលទ្ធភាពសងបំណុលឡើយ។

1.  គុណសម្បត្តិ​ និង​ គុណវិបត្តិនៃការបោះផ្សាយ Stock

ទីផ្សារមូលប័ត្ររួមមាននូវឈ្មោះស្ទើរតែក្រុមហ៊ុនធំៗទាំងអស់ នៅក្នុងសហរដ្ឋអាមេរិច។ ជាភស្តុ​​  តាងក្រុមហ៊ុនត្រូវតែមានអារម្មណ៍ថា ការផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានទុន គឺជាមធ្យោបាយដ៏ល្អមួយដើម្បីបង្កើនមូលនិធិរយ:ពេលវែង។ គុណសម្បត្តិមូយចំនួននៃការចេញផ្សាយសន្លឹងហ៊ុន គឺអ្នកកាន់កាប់ហ៊ុនជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធនៃសាជីវកម្មការវិនិយោគរបស់គេមិនដែលត្រូវបានសងត្រលប់កមវិញទេ។ ប៉ុន្តែមូលនិធិមានសម្រាប់រយ:ពេលវែងដែលទទួលបាននូវដី អាគារ ម៉ាស៊ីន និង ទ្រព្យសកម្មផ្សេងទៀត។ ចំណូលអាចយកទៅវិនិយោគនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនសម្រាប់ធ្វើការ វិនិយោគបន្ថែមទៀត ឬសម្រាប់ការរីកចម្រើន។ ការលក់ហ៊ុនពិតណាស់វាអាចបង្កើននូវលក្ខខណ្ឌនៃតារាងតុល្យភាព។ គ្មានបំណុលកើតមានឡើយ និងក្រុមហ៊ុនមានភាពខ្លាំងខាងហិរញ្ញវត្ថុ។ តាមរយ:ការបោះផ្សាយភាគហ៊ុនអាទិភាពក្រុមហ៊ុនអាចធានាបាននូវហិរញ្ញប្បទានដោយគ្មានបាត់បងអំណាចបោះឆ្នោតនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនទេ។ ដូច្នេះហើយភាគហ៊ុនអាទិភាពផ្តល់ទាំងសេវីភាព មិនខ្វល់ពីភាពក្ស័យធននៅពេលក្រុមហ៊ុនខកខានមិនបានទូទាត់ភាគលាភ ព្រមទាំងរក្សាបាននូវអំណាចគ្រប់គ្រងក្រុមហ៊ុនសម្រាប់ម្ចាស់ភាគហ៊ុនធម្មតា។

គុណវិបត្តិចំពោះការបោះផ្សាយសន្លឹកហ៊ុនគឺ ដោយសារភាពជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធ ក្រុមហ៊ុនអ្នកកាន់កាប់ហ៊ុនមានសិទ្ធបោះឆ្នោតសម្រាប់រើសក្រុមព្រឹក្សានាយក។ ក្រុមព្រឹក្សានាយកសម្រេចថាអ្នកណានឹងចាត់ចែងក្រុមហ៊ុន និងគោលនយោបាយរបស់ក្រុមហ៊ុន ដូច្នេះការដឹកនាំរបស់ក្រុមហ៊ុន អាចត្រូវបានផ្លាស់ប្តូរគូរឲ្យកត់សម្គាល់ តាមរយ:ការលក់សន្លឹកហ៊ុន។ ភាគលាភត្រូវបានគេបង់ចេញពីប្រាក់ចំណេញក្រោយបង់ពន្ធ ដូច្នេះវាចំណាយថ្លៃដើមច្រើនជាង ដើម្បីបង់ទៅលើភាគលាភជាជាងបង់ទៅលើការប្រាក់ដែលអាចដកពន្ធបាន។ ចំនុចនេះ គឺជាភាពខុសគ្នាយ៉ាងសំខាន់មួយ ព្រោះវាមានឥទ្ធិពលទៅលើថ្លៃជាក់ស្តែង ក្រោយបង់ពន្ធរបស់វិធីហិរញ្ញប្បទានទាំងពីរចំពោះក្រុមហ៊ុន។

2.  គុណសម្បត្តិ​ និង​ គុណវិបត្តិនៃការវិនិយោគលើ Stock

សន្លឹកហ៊ុនត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីជួយក្រុមហ៊ុន នៅក្នុងសេចក្តីត្រូវការសំរាប់ផ្តល់ហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បី​លក់ ផ្នែកមួយចំនួនរបស់ក្រុមហ៊ុន ដូចជានប័ណ្ណតំណាងទ្រព្យម្ចាស់ ក្នុងការដោះដូរជាសាច់ប្រាក់។​ នៅពេលដែលសន្លឹកហ៊ុនរបស់ក្រុមហ៊ុនសាជីវកម្ម ត្រូវបានចេញផ្សព្វផ្សាយលក់ គឺទទួលបានការចាប់​អារម្មណ៍ភាគច្រើនពីបណ្តាសាធារណជន​ដែលរួមមានទាំង  អ្នកវិនិយោគិនឯកជន និងស្ថាប័ននានា។ ហើយហ៊ុននេះត្រូវបានគេនិយាយថា វាត្រូវបានកាន់កាប់ដោយសាធារណ:។ អ្នកវិនិយោគិនទិញ​លក់​ស្លឹកហ៊ុន ប្រៀបដូចជាការវិនិយោគទុន​ ដើម្បីបង្កើនលុយបន្ថែមទៅលើលុយដែលគេបានវិនិយោគ។​ ការទិញសន្លឹកហ៊ុនប្រៀបដូចជាការទិញសន្លឹកឆ្នោតមួយ  យើងដឹងថាការខាតបង់របស់យើង  នឹងជា​តំលៃសន្លឹកឆ្នោតនោះ។ បញ្ហាដូចគ្នានេះដែរ គឺនៅពេលដែលយើងទិញហ៊ុន ភាគច្រើនបំផុតអ្វីដែល​ជាការខាតបង់ គឺបានចំណាយទៅលើហ៊ុនទាំងនោះ។ ចំពោះការិនិយោគទៅលើស្លឹកហ៊ុននេះ​ អ្នកវិនិយោគិនមានជម្រើសពីរក្នុងវិនិយោគ  ដែល​វិនិយោគិន អាចវិនិយោគទៅលើសន្លឹកហ៊ុនធម្មតា(Common Stock) ​ ​ និង សន្លឹកហ៊ុនអាទិភាព (Preferred Stock) ។   

ចំពោះគុណសម្បត្តិរបស់សន្លឹកហ៊ុនធម្មតា គឺវិនិយោគិននឹងទទួលបានសិទ្ធជាម្ចាស់កម្មសិទ្ធក្នុងក្រុមហ៊ុន មានសិទ្ធបោះឆ្នោត​ ឬ អាចត្រូវបានជ្រើសរើសជាក្រុមព្រឹក្សានាយក   អាចបោះឆ្នោតគាំទ្រ ឬ បដិសេធ លើគំរោងអ្វីមួយ   និង ទទួលខុសត្រូវមានកំណតចំពោះបំណុលរបស់ក្រុមហ៊ុន។ ពិសេស​នឹងទទួលបានការបែងចែកប្រាក់ចំណេញ នៅរៀងរាល់ចុងកាលកំណត់នីមួយៗ ក្នុងករណីដែលក្រុមហ៊ុនទទួលបានជោគជ័យ។​ ចំនែកគុណវិបត្តិ គឺអ្នកដែលទិញសន្លឹកហ៊ុនធម្មតា តែងតែទទួលបាបការទូទាត់ភាគលាភក្រោយ សន្លឹកហ៊ុនពិសេស​   ហើយប្រសិនបើក្រុមក្ស័យធននោះភាគហ៊ុនធម្មតានឹងទទួលបាននូវការទូទាត់សងពីក្រុមក្រោយគេ។

ដួចគ្នានឹងហិរញ្ញប្បទានផ្សេងៗទៀតដែរហិរញ្ញប្បទានតាមរយ:សន្លឹកហ៊ុនពិសេសមានគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិរបស់វា។ ភាពអាចបត់បែនបានប្រហែលជាគុណសម្បត្តិរបស់ដ៏សំខាន់បំផុតមួយរបស់ហិរញ្ញប្បទាន តាមរយ:សន្លឹកហ៊ុនពិសេស។​ ការទូទាត់ភាគលាភនេះក៏មានលក្ខណ:បូកបន្ថែម ប្រសិនបើក្នុងករណីក្រុមហ៊ុនខកខានទូទាត់ភាគលាភណាមួយ នោះក្រុមហ៊ុននឹងទូទាត់ឲ្យនូវពេលក្រោយ។ ​តែក្នុងន័យបច្ចេកក្រុមហ៊ុននេះក្ស័យធន​។​​ ប្រសិន​បើក្រុមហ៊ុនប្រកាសថាក្ស័យធន  នោះភាគហ៊ុនពិសេស​នឹងទទួល​បានការទូទាត់មុនគេ ។សន្លឹកហ៊ុនពិសេសវិញ  គឺវិនិយោគិននឹងទទួលបាន​ការទូទាត់ភាគលាភថេរ​ ​ និងមុនគេ។  តែសន្លឹកហ៊ុនពិសេស គ្មានសិទ្ធចូលពាក់ព័ន្ធ ក្នុងរឿងផ្ទៃក្នុងរបស់ក្រុមហ៊ុនទេ។